Categorieën
Recente reacties
- Omnicol op Gebruik de juiste lijmkam
- Jeroen Schiettekat op Gebruik de juiste lijmkam
- Omnicol op Gebruik de juiste lijmkam
- Jeroen Schiettekat op Gebruik de juiste lijmkam
- Omnicol op De zin en onzin van voorstrijken
Voordat je tegels op vloeren of tegen muren gaat plaatsen, moet de tegellijm gelijkmatig correct worden aangebracht. Dit klinkt makkelijk en iedereen denkt dit deel wel te beheersen. Toch zijn er hierover genoeg details te benoemen die een wezenlijke invloed hebben op het eindresultaat. Daarom een extra woordje van uitleg bij de ‘standaardzinnen’ die je hierover zoal tegenkomt in de literatuur en op de productverpakkingen
Uitgangsprincipes
Het allerbelangrijkste is het contactoppervlak, ofwel hoeveel procent van de lijm effectief is verbonden met de tegel EN de ondergrond. Hiervoor hebben we normen afgesproken waaraan een betegelde vloer of wand zou moeten voldoen. Daarbij wordt verschil gemaakt tussen binnen of buiten geplaatst tegelwerk.
Buiten kun je je voorstellen dat er een 100% vulgraad (ofwel contact) moet zijn tussen tegel en ondergrond. De reden laat zich raden. Naast het vervelende hol klinken van niet opgevulde ruimtes kunnen deze zich buiten vullen met vocht dat op zijn beurt kan bevriezen. En dat geeft schade hetgeen we niet willen. Deze 100% geldt zowel voor de wand als de vloer.
Bij binnenwerk volstaat 80% contact, alhoewel wij ook hier voor de vloer altijd aanraden om voor 100% te gaan. Bij kant-en-klare pasteuze lijmen die alleen binnen en op de wand kunnen worden gebruikt, volstaat 65%. Dit heeft een specifieke reden: deze lijm wordt pas hard als hij met lucht in contact komt. Later hierover meer. In de URL-35-101 staat een tabel met iets afwijkende waarden, dit komt omdat die 100% in de praktijk vaak moeilijk bereikbaar (en controleerbaar is).
Tabel 5; Minimale contactoppervlak¹
|
Minimaal lijmcontactoppervlak |
Vloertegelwerk |
80% |
Vloertegelwerk (dubbelzijdige verlijming en vloeibedlijmen) |
95% |
Wandtegelwerk |
65% |
¹ Van alle tegels in een tegelveld mag 5% een mindere contactoppervlak hebben, maar nooit een contactoppervlak van 15% minder dan het minimale lijmcontactoppervlak van de tegel. Bij deze tegels moet de hechtlaag ook gelijkmatig zijn verdeeld over het tegeloppervlak.
Een tegel kan aan de legzijde vlak of geprofileerd zijn. Deze mate van vlakheid bepaalt twee zaken: welke lijm gebruiken we het beste en met welk gereedschap breng ik de lijm aan. Hetzelfde gaat ook op voor de ondergrond: de mate van vlakheid (of tegengesteld: mate van oneffenheid) bepalen dit dus ook. Op de lijmkeuze gaan we nu niet in, we praten hier namelijk over het gereedschap!
Vele soorten en modellen lijmkammen
Er is een oerwoud aan lijmkammen beschikbaar, dus is een (goede) keuze niet altijd eenvoudig. Herkenbaar is waarschijnlijk de typering 6x6x6. Deze drie getallen staan voor: 1. Afstand tussen de tanden 2. Diepte van de tanden 3. Breedte van de tanden
Deze lijmkam wordt tijdens het uitsmeren van de lijm enigzins schuin gehouden. Het effectieve resultaat zal dus een lijmril zijn van zo’n 4 mm hoogte en 6 mm breed die 6 mm uit elkaar staat. Dit zijn kammen met vierkante vertandingen, maar er bestaan ook driehoekige, halfronde of schuine kammen. Zeer veel keuze dus.
De lijm moet altijd gelijkmatig verdeeld worden over het oppervlak en je moet voldoende lijm aanbrengen, zodat de tegels vlak liggen en voldoende contact met de lijm hebben. Het laat zich dus raden dat grote tegels een dikkere lijmlaag nodig hebben en kleinere tegels een dunnere laag. Dus onthoudt: grote tegels, grovere lijmkam, meer lijm opbrengen. Uitzondering op deze regel zijn de dunne, keramische platen met een dikte van ca. 3 tot 6 mm. Hiervoor gebruik je een lijmkam met een vertanding van 6x6x6 mm. Bij pasteuze lijmen worden juist lijmkammen geadviseerd waarbij de tanden wat verder uit elkaar staan, zodat er juist wél lucht tussen de rillen achterblijft. Omdat dit wandwerk is, kan dat prima en de lijm heeft de lucht nodig om goed te kunnen uitharden/drogen.
De verwerking
Zorg er altijd voor dat de lijm in een rechte rillen wordt aangebracht. Onderzoek laat zien dat in bogen of cirkels aangebrachte lijm zeer nadelig zijn voor het contact. Er wordt met deze werkwijze lucht ingesloten en dus nooit een optimaal contact bereikt. Bij wanden adviseren wij bovendien de lijmrillen horizontaal (en ook recht) aan te brengen, omdat daarmee wordt vermeden dat eventueel vocht dat achter de tegels mocht komen volledig vrij naar beneden kan lopen.
“Plaats binnen de opgegeven open tijd na het opbrengen van de lijm de tegels of elementen met een licht schuivende beweging en druk ze stevig aan. Bij warm weer of intensieve ventilatie kan de open tijd korter zijn.” Een stuggere lijm laat zich moeilijk indrukken, dus breng nooit teveel lijm in één keer aan op de ondergrond. Pastalijm droogt door contact met lucht en poederlijm verhardt door de reactie van haar componenten. De schuivende beweging drukt de rillen plat en zorgt voor optimaal contact. Een tegel recht neerleggen, niet schuiven en alleen maar kloppen zorgt ervoor dat er lucht onder blijft zitten.
“De tegellijm moet in een zodanige laagdikte aangebracht worden, dat ook bij zwaar geprofileerde tegels voldoende contact ontstaat tussen tegel en de tegellijm.” Hiervoor zijn er meerdere oplossingen. Enerzijds kun je de ondergrond ‘voorspanen’ ofwel voorzien van een laag lijm die met de vlakke kant van de lijmspaan wordt uitgestreken. Anderzijds is er het dubbele verlijmen (floating buttering-methode). Dan wordt zowel de ondergrond als de achterzijde van de tegel ingesmeerd met lijm.
“Bij gebruik van een getande tegellijmspaan dient deze regelmatig op slijtage te worden gecontroleerd om te voorkomen dat de tegellijm in te dunne rillen wordt opgezet” Omdat de tanden van de lijmkam in direct contact komen met de vaak harde ondergrond kan een langdurig gebruik van dezelfde lijmkam leiden tot slijtage van de vertanding. Bij een 6x6x6 lijmkam breng je dan dus geen lijmril van 4 á 5 mm aan, maar één van hooguit 3 mm. Devies is dus om bij grotere werken tijdig een nieuwe lijmkam te gebruiken.
Bij groot formaat (en dus zware) tegels wordt het werken met truweel en dotten lijm nog al een gebruikt, omdat dit ze beter op hun plaats houdt. Zoals eerder benoemd, bereik je dan nooit de vereiste vullingsgraag en is de kans groot dat er hol klinkende ruimtes ontstaan. Naast dat dit hol klinken zeer vervelend is tijdens de levensduur van de vloer, leiden holle ruimtes vaak tot schades. De tegel kan daar breken als gevolg van een zwaardere belasting of bij buitenwerk verzadigen met water – wat weer tot vorstschade kan leiden.
Samenvattend
Een rode draad in veel van onze adviezen: bezint eer ge begint! Denk goed na, kijk naar de vlakheid van de tegel en ondergrond en naar het formaat. Kies een lijmkam in functie van een zo optimaal mogelijk contact tussen tegel en ondergrond. Met de juiste kam en aanbrengmethode kan het niet mis gaan. Dit staat los van een juiste keuze van soort lijm, hetgeen overigens minstens zo belangrijk is. Nog zo’n cliché, maar zeker ook hier weer van toepassing: een goede voorbereiding is het halve werk!
© OMNICOL
Geachte,
Ik ga metrotegels van 20 cm x 10 cm plaatsen in de keuken. Welke lijmkam gebruik ik best ?
Is een lijmkam met driehoek vertanding goed daarvoir of gebruik ik een vierkante vertanding ?
Alvast bedankt en vriendelijke groeten,
Patrick.
Beste Patrick,
Voor wandtegels is het vereiste contactoppervlak minimaal 65%. Een lijmkam met driehoekvertanding voldoet daar aan. Een lijmkam met vierkante vertanding kan altijd natuurlijk.
Succes met de klus!
Team Omnicol.
Hartelijk bedankt voor de info. Maar lijmkammen met driehoekige vertanding staan geen maten op. Kan je mij zeggen hoe ik deze dan moet bepalen ? Sommige zeggen dat driehoekige vertanding niet goed is voor metrotegels.
Alvast bedankt .
Patrick.
Hallo Patrick,
Als er met een driehoekvertanding gelijmd gaat worden, gaan we er vanuit dat er een pastategellijm gebruikt gaat worden. Met een poedertegellijm gaat de voorkeur inderdaad uit naar een lijmkam met vierkante vertanding.
Normaal gezien moet er op een lijmkam een sticker kleven met de maat van de vertanding. Bijvoorbeeld 6x6mm of 10x10mm.
Met vriendelijke groet,
Team Omnicol
Beste,
Ik zou een badkamermuur betegelen met een tegel 45/45.
Hierbij is de ondergrond zeer oneffen (oude bekleding is verwijderd met hier en daar stukken van de ondergrond mee), maar overall wel lood en vaste ondergrond( ik heb al de ondergrond geprimerd met de TP) Indien ik ga tegelen, welke lijmkam kan ik best gebruiken?
Op sommige plaatsen zou er 3mm lijm achterzitten, op sommige plaatsen 1cm. Ik zou ze toch willen kammen voor de maximale contactoppervlak te bereiken…
Ik gebruik zoals altijd de PL85 poedertegellijm
Dank bij voorbaat.
Beste Wouter,
Is het een optie om de oneffenheden eerst vlak te zetten met de tegellijm? Na droging kun je dan met een standaard lijmkam de tegels plaatsen.
Met vriendelijke groet,
Team Omnicol.
Beste,
Is in dit geval helaas geen optie…?
Beste Wouter,
Indien gewenst dat we met je mee kijken, kun je eventueel foto’s sturen naar productmanagement@omnicol.eu
Team Omnicol
Hoi ik ga tegels leggen van 6 mm dik . Tegel is 120cm x120cm ik gebruik de pl 85 prof wit . Wat is de juiste kam maat ? 6mm op tegel en 12 mm op de vloer klopt dat ?
Beste Tonny,
Het kammen van de lijm dient bij voorkeur rechtlijnig te gebeuren. De tegelzetter dient er bij de plaatsing voor te zorgen dat de lijmrillen van de ondergrond en de tegel zich in dezelfde richting bevinden en de tegel correct ingeschoven kan worden met een heen- en weerbeweging, loodrecht op de lijmrillen. De juiste maat lijmkam is mede afhankelijk van de vlakheid van de ondergrond en moet voor zowel de achterkant van de tegels alsook op de ondergrond van dezelfde afmeting zijn, zodat de lijmrillen mooi in elkaar passen.
https://www.pro-carro.be/nl/plaatsing-van-dunne-xl-en-xxl-tegels/#:~:text=De%20enige%20geschikte%20plaatsingstechniek%20voor,zie%20hiervoor%20de%20TV%20237).
Met vriendelijke groet,
Team Omnicol
Hallo, ik ga natuursteen tegels leggen van 90x60x1.5.
Met de lijm moet ik 1cm uitvullen omdat de chape te diep ligt. Daarom dacht ik aan dikbedlijm. welke kam kam kan ik best gebruiken zodat ik 1 cm lijmdikte overhoudt?
Beste Jeroen,
Bij grootformaat tegels lijm je volgens de buttering-floating methode. Hierbij wordt zowel de ondergrond als de tegel van lijm voorzien. Op de tegel breng je met de vlakke kant van de spaan een dunne laag lijm aan. Dit kan met hetzelfde product/dikbedlijm als waarmee je de ondegrond van lijm voorziet. Met een lijmkam van 15 mm, en een- en weerbeweging, loodrecht op de lijmrillen plaatsen van de tegel, kom je dan op een 10 mm lijmlaagdikte.
Met vriendelijke groet,
Team Omnicol
Ok bedankt!
En welke lijm raden jullie dan aan?
Kan ik met een gewone lijm ook tot 10 mm dik gaan?
Graag gedaan!
Voor het hoge gewicht van de natuursteen gebruik je best onze flexibele dikbedmortel DB FLEX omnicem. Met DB FLEX omnicem zal de natuursteen niet na-zakken. Hierbij de link van het product op de website: https://www.omnicol.eu/DB-FLEX-omnicem/ca9323d4-b938-4fca-bc02-bf0622947791
Succes met de klus!
Team Omnicol