Tegelen op een houten vloer, kan dat?

Goed nieuws: ja dat kan! Betegelen over bijvoorbeeld vloerplanken is mogelijk, door mits aan een aantal voorwaarden te wordt voldaan. Bij renovatie van wat oudere woningen komt men nogal eens hout tegen als ondergrond. Wanneer we die willen afwerken met een mooie tegelvloer, hoe gaan we dan daarmee om?

Rechtstreeks betegelen op houten vloeren wordt meestal niet aanbevolen, omdat de beweging en vervorming die hout kan verdragen niet gevolgd wordt door de (starre) tegels. Hout is buigzaam en kan sterk reageren op wijzigende vochtgehaltes, terwijl de tegels niet kunnen meebuigen. Dit kan dan leiden tot ongewenste scheuren en breuken. Tegelen op hout ligt dus niet zo voor de hand en toch is het mogelijk. Rechtstreeks en zonder enige verdere voorbereiding tegels plakken op houten vloeren wordt wél sterk afgeraden.

Voorbereidende werkzaamheden
De algemene regel voor een houten ondergrond is: zo klein mogelijke tegels met een zo breed mogelijke voeg. Dit in contrast met de trend naar steeds grotere tegels. Bewegingen in de ondergrond kunnen in basis alleen in de voegen worden opgevangen. Een technisch uitgangspunt is: de doorbuiging bij volle belasting mag niet meer zijn dan L/500 (waarbij L = de lengte van het bouwdeel). Als we hiervan af willen wijken en toch graag die mooie 60×60 tegel willen leggen zullen we dus maatregelen moeten nemen om de ondergrond te verstevigen.

Verstevigen betekent wel een toename van de vloerdikte. Ga daar niet te licht aan voorbij. De constructie, vaak een houten balklaag, moet het aankunnen (ook toename van gewicht) en je moet ook de deur(en) nog open kunnen krijgen. Vaak gebruikt men een zogenaamde zwaluwstaart-plaat met (lichtgewicht)beton en wordt hierop een dunne cementdekvloer gelegd. Zo elimineer je de doorbuiging en vervallen alle beperkingen die aan een houten ondergrond werden gesteld.

Het is ook mogelijk de tegelvloer te ontkoppelen van de ondergrond. Op het hout wordt dan eerst een ontkoppelingsmat aangebracht met daarover eventueel een laag egaline waarop de tegels gelijmd worden. Hierdoor krijgen zowel de ondergrond als het tegelwerk los van elkaar de mogelijkheid om enigszins uit te zetten en/of te krimpen.
Weer een andere oplossing is het aanbrengen van plaatmateriaal dat geschikt is voor een afwerking met tegels. Cement-vezelplaten kunnen dan een oplossing bieden. Maar let goed op de ‘werking’ van deze platen onder de invloed van vocht, daar zit best verschil in. Een geëxtrudeerde polystyreen-hardschuim plaat is ook een mogelijke oplossing en ideale basis voor tegels.

Hout en vocht
Punt van aandacht is het voorkomen van vochtdoorslag naar de ondergrond. Hout neemt snel vocht op en zal daardoor van vorm veranderen (uitzet en krimp). Dus bij iedere behandeling verdient zowel de hoeveelheid vocht alsook de droging extra aandacht. Het hout moet niet vochtig (kunnen) worden!

Vaak wordt rechtstreeks op het hout en voordat de volgende laag erop komt een vochtwerende barrière in de vorm van een folie of coating aangebracht.

Let er bij de keuze van de tegellijm op dat je kiest voor een flexlijm. Deze lijmen kenmerken zich door een verhoogde hoeveelheid hars waardoor de lijm enigszins flexibel is en dus een geringe vervorming kan weerstaan. Ook is de hechting van dit soort lijmen vele malen beter.

Gezien de vochtgevoeligheid van een houten ondergrond kan men de werkwijze zoals bij ‘waterdicht tegelwerk’ het beste ook hier toepassen. Dan wordt er met iedere aangebrachte laag rekening gehouden met een bepaalde weerstand tegen vocht. Telkens gericht op het voorkomen van vochtdoordringing.

Probeer afwijkende verbanden (anders dan tegelverband) te vermijden. En let op bij de keuze van tegels: een te geringe dikte is het opzoeken van grenzen en vergroting van risico’s. Een dikkere tegel is nu eenmaal steviger wordt daarom eerder aangeraden voor deze toepassing.

Voegen
Ook de afwerking van de voegen verdient extra aandacht. Begin niet te snel met voegen, wacht juist wat langer. Daarmee geef je de tegellijm extra de kans om goed te drogen. De meest flexibele voeg die we kunnen toepassen zijn kit-voegen, maar dat is ondoenbaar, esthetisch niet wenselijk en ook minder duurzaam in het gehele vlak. De aansluitingen bij hoeken en vloer-wandaansluitingen dienen wel degelijk ‘gekit’ te worden. Voor de normale voegen in het vlak dient ook weer een zo flexibel mogelijk materiaal te worden gebruikt. Vaak zijn dit 2- of 3-componentproducten, waarbij het voegmateriaal aangemaakt wordt met een speciale vloeistof. Let op dat deze voegmortel dan ook wat kleveriger is en daardoor moeilijker te reinigen.

Samenvattend kunnen we stellen dat met het in acht nemen van de juiste aandachtspunten het goed mogelijk is om tegels aan te brengen op houten vloeren, ook bij bijvoorbeeld renovatieprojecten.

Succes met de klus!

En mocht je toch nog vragen hebben, aarzel dan niet om de Omnicol-vakman te contacteren. Zoals gewoonlijk staan wij samen voor de klus en gaan we voor het beste resultaat!

© OMNICOL – maart 2020