Categorieën
Recente reacties
- Omnicol op De zin en onzin van voorstrijken
- Michel Berendsen op De zin en onzin van voorstrijken
- Omnicol op De zin en onzin van voorstrijken
- WYTSKE MAGRE op De zin en onzin van voorstrijken
- Omnicol op Tegellijm en tijd!
Tegellijm en tijd!
Er bereiken ons nogal wat vragen over de droogtijd van tegellijm. Aan alles zit een ‘maar’ en ‘als’ of ‘wat indien’ dus misschien is het niet onverstandig om even wat duidelijkheid te scheppen.
Tijd
In de bouw hebben we tegenwoordig steeds minder tijd. Dat is op zich jammer, want er zijn nu eenmaal zaken die zo hun tijd nodig hebben. Werden vroeger gebouwen gemaakt in een tijdspanne van meerdere jaren, heden ten dage is snel vaak nog niet snel genoeg. En dan slaat ‘snel’ op zo weinig mogelijk gebruik van tijd.
We kunnen op het gebied van tegellijmen heel wat verschillende tijden benoemen. Even een chronologische opsomming met meteen wat uitleg er bij.
De eerste is levertijd. Een beetje flauw, maar er zit nu eenmaal tijd tussen het bestellen en het ontvangen van materiaal. Gaat het om speciale lijmen die niet meteen voorradig zijn dan dien je hiermee rekening te houden bij de planning. Maar over het algemeen is dit geen issue. De volgende tijden zijn veel belangrijker.
Mengtijd
Na het toevoegen van het poeder aan het water (niet van toepassing bij pastalijmen) is er een bepaalde mengtijd nodig. Anders dan bij standaardmortels, waar een kortstondige benatting vaak genoeg is, zijn tegellijmen samengestelde producten met hoogwaardige componenten. Over het algemeen moeten die componenten intensief gemend worden om goed te kunnen oplossen in het mengsel en daarmee hun ‘taak’ of ‘functie’ te kunnen vervullen. Té lang mengen is ook weer niet goed, dan wordt de lijm en zijn componenten geweld aangedaan waardoor deze juist hun ‘functie’ verliezen.
Wachttijd is die tijd die in acht moet worden genomen tussen het mengen en het gebruik. Wederom is de benatting en vermenging belangrijk voor alle aanwezige componenten en sommige gaan pas werken na verloop van een bepaalde tijd. Het kan dus zijn dat de gemengde lijm even moet rusten voordat deze verwerkt kan worden.
Open tijd
Niet te onderschatten is de open tijd. Dit is de tijd die maximaal mag verlopen tussen het aanbrengen van de lijm en de volgende bewerking. Helaas zien wij veel schades die vaak zijn terug te voeren op een overschrijding van de open tijd. Dit kan gebeuren als men een te groot oppervlak alvast insmeert met lijm en er vrij lang gewacht wordt met het aanbrengen van de tegel. Door droging aan de lucht en afbinding van het materiaal zelf vormt de lijm een huid aan het oppervlak die een negatieve invloed heeft op de hechting. Let hier dus goed op.
Verwerkingstijd is de bruikbare tijd van het mengsel. Door contact met de lucht of door de samenstelling van de lijm zelf zal een lijm óók in de emmer of kuip uitharden. De lijm wordt stugger, taai en moeilijker verwerkbaar. Dit is een teken dat de verwerkingstijd ten einde is. Probeer in zo’n geval niet de lijm weer verwerkbaar te maken door toevoeging van water en opnieuw mengen! Daarmee verstoor je het proces van afbinding en sterkte-opbouw en dit mag nooit worden gedaan. Uitharding van lijm in een emmer of kuip is te voorkomen door niet te veel lijm in een keer te mengen.
Afbindtijd is de tijd tussen het aanbrengen van de lijm en de eerste voorzichtige belasting. Afbindtijd is dus niet hetzelfde als droogtijd. Zowel poeder- als pastalijmen ‘binden af’ ofwel ondergaan een chemische reactie die zorgt dat de lijm lijmt. Poederlijmen bevatten cement en binden af door de reactie met water en lucht. Pastalijmen bevatten geen cement en gebruiken hiervoor enkel lucht.
Droogtijd
Als laatste kennen we de droogtijd. En laat nu net daarover veel onduidelijkheid bestaan, hoewel wij ons afvragen of alle eerdergenoemde ‘tijden’ ook bewust worden ervaren.Droogtijd is de periode die ligt tussen het aanbrengen van de tegels en het in gebruik nemen (belasten) van het oppervlak. En dan nu de ‘maar’, ‘als’ en ‘wat indien’.
Welke factoren hebben invloed op de droogtijd? Wij zullen ze eens opsommen:
1) Soort ondergrond
2) Type tegel
3) De gebruikte tegellijm
4) Lijmkamvertanding
5) Laagdikte van de lijm
6) Omgevingsomstandigheden
Dat is dus al met al best wel een lijstje.
Soort ondergrond
Let op of deze poreus dan wel zuigend of niet-zuigend is. Een ondergrond die snel en veel vocht opneemt zal vaak eerst voorgestreken moeten worden, omdat een te snel verlies van vocht de eerdergenoemde afbindtijd niet ten goede komt en kans op schades geeft. Anderzijds is het zo dat een hele dichte ondergrond, die nagenoeg geen vocht opneemt, ervoor zal zorgen dat alles langzamer droogt.
Tegelsoort
Is het een wandtegel met een ‘zachte scherf’ ofwel poreuze, vochtopnemende achterkant of is het een dubbelhard gebakken vloertegel met een dichte verglaasde structuur. Wederom zal het vocht van de lijm ergens naar toe moeten.
Tegellijm
Is het een poederlijm of een pastalijm? Of werd er een snellijm toegepast? Snellijm is een lijm die gemaakt wordt op basis van snel(ler) verhardende cementen. Er zijn situaties die daar om vragen. Vaak is het een combinatie van tegel/ondergrond die hierbij de doorslag geeft. Slechts heel zelden wordt dit gekozen om alleen maar de droogtijd te verkorten. Maar het heeft er dus wel invloed op. En, zoals al benoemd, drogen pastalijmen door contact met lucht waardoor het vocht uit de lijm kan verdampen. Een ingesloten massa pastalijm, waar geen lucht bij kan, zal jaren later nog niet droog zijn (zoals in de emmer waarin hij wordt geleverd).
Lijmkam en laagdikteDeze horen eigenlijk samen. De gekozen lijmkam bepaalt in welke laagdikte de lijm wordt aangebracht. Bij ongelijke tegels of onregelmatige ondergronden is een dikkere lijmlaag nodig dan bij een supervlakke tegel op een plaatmateriaal. Hoe dikker de lijmlaag, hoe langer het duurt tot alles droog is. Dat is logisch.
Omgeving
ja, dat kan natuurlijk van alles zijn. Schijnt de zon of vriest het? Staat er wind of is het bladstil? Werk je aan de zon- of schaduwkant? Is het warm of juist heel koud? Een gouden regel is: voorkom extremen en forceer dit niet. Gebruik in de winter geen heaters alleen met het doel om de droging te versnellen, ga in de zomer niet in de volle zon staan werken en zet ook die vloerverwarming niet even een paar tandjes hoger. Gebruik hierbij je verstand en weet dat dit soort maatregelen meer kwaad dan goed doen.
Bij tegellijm is tijd dus een alom vertegenwoordigd fenomeen. Je kunt het relateren aan het verdampen van vocht dat nodig is om het chemische proces, dat zorgt voor hechting, te voltooien. Alles wat invloed heeft op deze verdamping bepaalt wanneer iets droog is.
Succes, ook soms met het beproeven van je geduld.
© OMNICOL
Wat een duidelijk verhaal. Top!
De passage waarin wordt gesteld dat het soms jaren kan duren, in een compleet afgesloten ruimte baart me in mijn geval een beetje zorgen.
Ik heb tegel over tegelwerk gedaan en het vile me al op dat, ondanks de voorstrijlaag, het veel langer duurt voordat de tegels niet meer zakken. Na 48 uur droogtijd in de kurkdroge badkamer zakken enkelen nog steeds en zijn ze enigszins verschuifbaar.
Ik zou me kunnen voorstellen dat wanneer ik krassen had gezet in de glazuurlaag van de oude tegels dit verkort of zelf verbeterd had kunnen worden. Had dit kunnen helpen? (Voor mij te laat want alles zit er al op)
Dag Mark,
Bedankt voor je reactie.
Een pastategellijm droogt door contact met lucht en is specifiek geschikt voor wandtegels. In tegenstelling tot vloertegels hebben wandtegels een zuigende scherf die het vocht opneemt uit de pastategellijm zodat deze daardoor volledig zal uitharden, ook bij tegel over tegelwerk.
Bij gebruik van een vloertegel tegen de wand, over bestaand tegelwerk, is er geen zuigende ondergrond en/of tegel waardoor pastategellijm inderdaad jaren later nog niet droog zal zijn. Als in dit geval de voegen minimaal 24 uur open zijn geweest dan zal er een 5-tal centimeter rondom de (vloer)tegel lucht bij de pastategellijm kunnen en uitgehard zijn. In het midden van de (vloer)tegel blijft de pastategellijm zacht. Het inkrassen van de glazuurlaag had de droogtijd inderdaad verkort waardoor de tegels niet blijven zakken.
Met vriendelijke groeten,
Omnicol team
de tegels liggen al een week op de vloer en gister water gemorst en dat liep tussen de voegen.
nu dacht ik vandaag te gaan voegen ,maar nu maar mijn tegel een soppend geluid.
schijnbaar lost de lijm op ??
hoe kan dit.
vriendelijke groet Rene Nicolai
Beste,
Wat voor tegellijm is er gebruikt en wat is de ondergrond waar de tegels op zijn gelijmd?
Team Omnicol.
Beste
Ik heb op mijn nieuwe vloer vlekken van tegellijm
Ik heb deze proberen verwijderen met cemensluierverwijderaar maar dit was geen succes
Het zijn keramische tegels hopelijk is hier een oplossing voor mvg
Beste Timothy,
Er zijn professionele cementsluier verwijderaar om dit te verwijderen. Bekende merken zijn Lithofin en Moeller Stone Care. Probeer het eerst eens met een natuurlijk product:
Als het gebakken tegels zijn, schrob er dan allereerst met een schuurspons en wat Glorix Allesreiniger overheen. Maak vervolgens een sopje met 2 delen water en 1 deel schoonmaakazijn.
Breng het azijn/water-mengsel aan op de lijmresten en laat het een uur intrekken. Vergeet echter niet om altijd van tevoren op een klein, onopvallend stukje te testen hoe de tegels hierop reageren!
Nadat het een uur heeft ingetrokken schrob je de tegels, met een doekje en Glorix Allesreiniger, wellicht zo weer schoon.
Succes!
Met vriendelijke groet,
Team Omnicol
Beste Omnicol,
Is het in een dergelijk geval een probleem dat de lijm in het midden van de tegel niet volledig uitgehard is?
Ik heb hetzelfde met vloertegels van 60x60cm die ik met een flexibele pastalijm over bestaande regels heb geplakt.
Na een aantal dagen merk ik dat de lijm er onder nog niet volledig is gedroogd.
Kan ik nu wel gewoon gaan afvoegen?
Beste,
De normale pastategellijmen drogen door lucht, een zuigende ondergrond en/of zuigende scherf van de tegel. Bij (een groot formaat) vloertegels over bestaand tegelwerk kan lucht niet tot in het midden van de tegel waardoor de pastategellijm niet kan/zal drogen. Als de open voegen lange tijd niet gevoegd worden bestaat de kans dat in het midden van de tegel de pastategellijm in een laat stadium alsnog droogt. Het kan ook zijn dan deze helemaal niet droogt.
Vertrouwende u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.
Met vriendelijke groet,
Team Omnicol
Ik hoorde dat snelle lijmen beter zijn voor bijvoorbeeld dunne leistenen-tegels omdat die voorkomen dat die kromtrekken. Klopt dit?
Beste Ralph,
Leisteen relatief geringe dikte van ± 10 mm in combinatie met tegelformaten van 60×60 cm of 80×80 cm levert bij verwerking de nodige problemen op. Een van de bekendste leisteensoorten die mogelijk schotelen is Mustang leisteen.
Dit type natuursteen is bijzonder gevoelig voor vocht. De tegels kunnen vocht opnemen tijdens het zagen/kalibreren en tijdens de opslag, maar ook bij het plaatsen van het tegelwerk. Tijdens het drogen ontstaan vervolgens spanningen in het leisteen, die kunnen leiden tot kromtrekken en vervorming. Het is echter visueel niet waarneembaar met welke kwaliteit leisteen u te maken heeft.
Om vochtintreding op de achterzijde van de tegel tot een minimum te beperken, moet de ondergrond vochtabsorberend zijn. Verlijm dus nooit leisteen van dit type over een oude tegelvloer of andere gesloten ondergrond! Behandel de gesloten ondergrond voor (eventueel schuren, stofvrij maken, voorstrijken etc.). Zorg ervoor dat het voorgeschreven maximale restvochtpercentage van de ondergrond niet wordt overschreden. Deze waarde mag ook later niet meer oplopen, door bijvoorbeeld lekkage.
Natte leisteen geleverd in een krat voorafgaand aan de plaatsing goed laten drogen. Doe dit door de tegels met houten afstandhouders tegen elkaar te zetten. Verwijder na droging eventueel achtergebleven zaag- of slijpstof.
Net als bij vloeren van hout laat u best de tegels minimaal drie dagen voorafgaand aan de plaatsing acclimatiseren in de te betegelen ruimte. Voorzie de achterzijde van de tegel vooraf van een goede aaneengesloten lijmlaag of FLEX+ omnibind om het vochtopnemend vermogen van de tegel tot een minimum te beperken. Om het mogelikje schotelen van leisteen tegen te gaan adviseren wij u de sneldrogende PL85 PROF R toe te passen. Laat de lijmlaag goed drogen en let op dat ook de pastegels goed droog zijn!
Met vriendelijke groet,
Team Omnicol
Beste,
Ik heb vloertegels gelegd van 150cm op 75cm met de e flex lijm van omnicol.
Hoelang moet ik wachten om mijn meubels terug te plaatsen?
Beste Bart,
Na 48 uur is de tegelvloer volledig belastbaar. Bij puntbelasting van bijvoorbeeld zwaar meubilair wacht je best 7 dagen.
Met vriendelijke groet,
Team Omnicol.
Hallo, op de emmers Stabicol TP3 staat een exp. date. Tot hoe lang na deze datum mag je het product gebruiken, en wat kan er gebeuren als deze datum overschreden wordt? Bedankt voor de reactie!
Beste Rudolf,
De EXP. Date is de vervaldatum die wettelijk verplicht is. Als de emmer goed gesloten is geweest, dan heeft het overschrijden van de EXP. Date geen nadelige gevolgen. Het product kan na verloop van tijd mogelijk indikken maar dit is niet van invloed op de hechtsterkte. De ‘open tijd’ kan dan wat korter zijn. Dat is de tijd die je hebt om de tegel te verlijmen, voordat zich door droging een ‘huidje’ op de lijmrillen vormt.
Met vriendelijke groet,
Team Omnicol.
Beste Omnicol,
Ik heb nog 2 zakken PL85 prof omnicem staan met een exp date van 31-12-2023. Kan ik deze nog zonder problemen gebruiken?
Mvg,
Ryan
Beste Ryan,
Het is belangrijk dat deze zakken droog en in een gesloten verpakking zijn opgeslagen geweest. Zaken als een geopende verpakking of luchtvochtigheid hebben een negatieve invloed op de houdbaarheid. De kwaliteit van deze producten blijft na de EXP. Date hetzelfde. De afbindtijd van ca. 24 uur zal na verloop van tijd alleen wat langer duren. Deze 2 ongeopende zakken kun je dus normaal nog verwerken.
Met vriendelijke groet,
Team Omnicol.
ik wil tegels gaan leggen over een bestaande tegelvloer in de keuken middels jullie tp4all. de keuken heeft vloerverwarming. wat is jullie advies inzake de ondergrond oude tegelvloer in krassen/schuren?) en met betrekking tot het herstarten van de vloerverwarming. alvast dank
Beste Frits,
De ondergrondvoorbereiding staat in de technische fiche van TP4 ALL. Bestaand tegelwerk inkrassen/schuren kan nooit kwaad. De vloerverwarming 24 uur vóór het plaatsen van het tegelwerk uitzetten. 14 dagen na het plaatsen van de vloertegels kan de vloerverwarming weer worden aangezet, met een maximum van 5 graden per etmaal opvoeren.
Succes met de klus!
Team Omnicol