Tegels op mijn terras

Met dit heerlijke weer is het goed toeven op je (of een) terras. Ook buiten komen keramische en/of natuurstenen tegels steeds vaker voor. Ze zijn dan ook uitermate geschikt voor een duurzame en mooie afwerking van terrassen. Met enige wetenswaardigheden als parate kennis zal niets een langdurig ‘genieten’ in de weg staan.

Binnen is niet buiten
Een terrastegel krijgt heel wat te verduren. Nu de volle zon, straks weer wat regen en in de winter kans op vorst. Om met al deze sterk verschillende omstandigheden om te kunnen gaan zijn er speciale keramische tegels voor buiten ontwikkeld. Let hier als eerste goed op bij de aanschaf. Over het algemeen kun je stellen dat tegels voor binnen niet zomaar ook buiten kunnen worden toegepast! Belangrijkste verschillen zijn de dikte en de stroefheid.

Soorten tegels
Er worden over het algemeen twee soorten keramiek aangeboden. Buitentegels met een dikte van minimaal 2 cm (tegenwoordig steeds vaker 3 cm) en keramische tegels die af-fabriek zijn voorzien van een betonnen onderlaag. Deze tegels zijn dikker en zwaarder en de keramische laag is dunner.
Van 3 cm dikke tegels of de uitvoering met een betonnen laag wordt gezegd dat deze los in een gestabiliseerde zandlaag gelegd kunnen worden. Daarnaast is er natuurlijk is er ook natuursteen voor buiten, maar wij beperken ons hier nu even tot keramiek.

Tegelwerk is buiten onderhevig aan veel grotere temperatuurswisselingen dan binnen. Deze thermische spanningen leiden tot uitzetting van het tegeloppervlak. Hoe groter het tegelformaat des te minder voegen. Er moet dan dus meer aandacht worden besteed aan uitzettingsvoegen en de voegbreedte. De voegbreedte bedraagt idealiter 1% van de langste lengte van de tegel. Voor een tegel van 60×30 cm is dat dus 6 mm. Laat je dus niet leiden door een architect die misschien een kleinere voeg wil zien. Ook de kleur van de tegel beïnvloedt de thermische spanningen.

Opbouw
Over het algemeen zijn er twee technieken voor het leggen van tegels buiten:
1) Hechtende opbouw (tegels verlijmd)
2) Niet hechtende opbouw (tegels gelegd in een zandbed)

Daarnaast zijn er ook andere vormen van niet hechtende opbouw. Denk daarbij aan tegel-draag-systemen die er in vele varianten zijn. Soms zijn deze de beste uitkomst, omdat er bijvoorbeeld geen hechtende opbouw mogelijk is.

Stroefheid
Een goed terras is een veilig terras. Kies voor een ruwere tegel of eentje met een ruwere afwerking. Vermijd gladde oppervlaktes, vooral bij nat weer kan dit heel verraderlijk zijn. Bij tegels wordt de ruwheid aangeduid met de R-waarde. Hoe hoger die R, hoe beter de grip. R10 is goed, R11 beter. Deze stroefheid is buiten eerder nodig dan binnen. De tegel moet namelijk voorkomen dat je uitglijdt!

Aandacht voor de ondergrond
Let wel dat het een utopie is om de waterdichting af te laten hangen van het tegelwerk. Tegels in combinatie met voegen zijn nooit waterdicht en er bestaat altijd de mogelijkheid dat er vocht onder de tegels komt. Water dat bevriest zet uit, dus is er kans dat de voegen, of zelfs volledige tegels, gaan barsten. Om dit zoveel mogelijk tegen te gaan, moet op meerdere zaken gelet worden. Het belangrijkst is de mogelijkheid van de ondergrond om vocht af te kunnen voeren, hetzij door opname/drainage hetzij door een goede afvoer.

De ideale buitenondergrond is een ondergrond die water doorlaat (afhankelijk van wat er zich daar weer onder bevindt natuurlijk). Een drainagemortel met daaronder een goede drainagemat zijn daarom een mooi voorbeeld van een goede buitenondergrond. In plaats van een drainagemat kun je ook een voldoende dikke laag gestabiliseerd gebroken puin gebruiken. Er kan rechtstreeks op de drainagemortel verlijmd worden, liefst – omdat het buiten is – met een met 100% verlijming van de tegel met lijm. Het tweezijdig verlijmen (buttering-floating: ofwel de ondergrond én de tegel insmeren met lijm) is de beste manier.

Uiteraard leg je het geheel op minimaal 1,5 cm per meter afschot (van het huis af) en verwerk je, bij grote oppervlakken, een goot onder het tegelwerk.

Welke lijm en voeg?
De betere ‘flex’ tegellijmen bevatten harsen die zorgen dat de lijmlaag bepaalde spanningen (uitzetting en krimp) kan opvangen. Daarom zijn juist deze producten aan te bevelen voor buitengebruik. Maar enkel de lijm kan de klus niet klaren en het is daarom van belang in systemen te denken waar meerdere producten op elkaar zijn afgestemd. Dat begint bij de ondergrond, waarna er wordt gekeken naar de gehele opbouw van de vloer tot en met de voegmortel.
Ook de voegmortel moet afgestemd zijn op buitengebruik. En ook hiervoor geldt dat door krimp en uitzetting van de gehele vloer of alleen de tegel er altijd scheurtjes in het voegwerk kunnen komen. Mede daarom is de drainage van het buitentegelwerk zo belangrijk. Als eerste doen we er alles aan door met de gebruikte producten het indringen van vocht te beperken tot een minimum. Maar als het vocht er dan toch doorheen gaat, dan moet het wel goed zijn weg kunnen vinden.

Alvast een hele fijne zomer en geniet van je terras!!

© OMNICOL